Son günlerde gündemde olan Başbakan Recep Tayyip ERDOĞAN tarafınca bir açılışta duyurulan kenevir ekim düzenlemesi ile üreticilerin ve bu işe merak salmış olanların gözü bu açıklamaya dikildi. Devletimizde kenevir yetiştiriciliği kısmi olarak yapılmakta ve denetim altında devam etmektedir. Bunun haricinde üretim izni olmayan çiftçiler yasakları çiğnemiş olacaklar ve kabahat teşkil edecektir.
Devletimizde birçok sektörde kullanılan kenevir değişik alanlarda kullanılmakta. İlaç sektöründe ağrı kesici,iştah açıcı vb bir oldukça özellik için kimya sektörünün yanı sıra bilimsel alanlarda da kullanılmaktadır. Bir tek bunlarla da bitmeyen özellikleri endüstriyel alan da da kullanılmaktadır. Lif ve kağıt üretiminde de kullanılan kenevirin bildiğimiz benzer biçimde esrarın ham maddesidir.Türkiye’de oldukça uzun senelerdir kenevir yetiştiriciliği yasak, sadece 2016 senesinde meydana getirilen bir düzenleme ile kenevir 19 şehirde kontrollü bir halde yetiştirilebiliyor. Sadece yasalar çerçeveside 2017 senesinde yalnız 70 dekar alanda kenevir yetiştiriciliği yapılmış oldu ve bu Türkiye’nin erişebileceği potansiyel göz önüne alındında oldukça düşük bir sayı.
Hızlı erişim
KENEVİR ÜRETİMİ HAKKINDA DÜZENLEME GELİYOR
Kenevir ekiminin yasallaşacağı ve yeni düzenleme ile teşvik getirileceği yönünde açıklamada bulunan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, mevzu ile ilgili olarak, “Devletimizde keneviri yok ettik. Kenevirden atlet, fanila dokunurdu. Zira teri emmesi oldukça değişik. Bizlere dost görünen düşmanlar ülkemden kenevir üretimini aldı. Biz keneviri ithal ediyoruz. Kenevire dayalı yapılması ihtiyaç duyulan şeyler var ise ithal ürünlerle yapılıyor. Besin Ziraat Bakanlığı bu mevzuda çalışmalara başlıyor. Birilerinin bu işi başlatması lazımdı. Şu anda ikimiz de bunun çalışmasını yapıyoruz.” ifadelerini kullandı.
KENEVİR YETİŞTİRİCİLİĞİ NASIL YAPILIR
İKLİM İSTEĞİ
Çoğu zaman tercih edilen ‘Lif tipi kenevir’ yetiştiriciliği için yüksek nispi rutubet, uygun bir ısı ve asgari 700 mm’lik yağış gerekiyor. Bilhassa ekim öncesi yağış gereksinimi oldukça fazladır. İlkbahar geç donlarına karşı duyarlı olduğundan, -5 C0 den daha düşük sıcaklıklarda fideler büyük seviyede zarar görür. Genel anlamda kenevir uyarlama kabiliyeti iyi olduğundan her türlü ekolojik koşullarda rahatça yetişebiliyor.
Tohum üretimi için sıfır derecenin altında olmayan asgari 5 aylık ve lif eldesi için de 4 aylık bir gelişme süresine gereksinimine gerekseme duyuyor. Kuraklık ve yüksek ısı gelişmeyi büyük seviyede hızlandırıyor. Toprakta sürekli ve fazla bir rutubet olursa yapraklarda sararmalar oluşur ve kenevir bitkisi bu sararma sonrasında zarara uğrar.
TOPRAK İSTEĞİ
Nerede ise tüm yetiştirme bölgelerinde derin sürülmüş, gıda maddelerince varlıklı, yansız toprak reaksiyonundan zayıf alkali reaksiyona kadar pH= 7-7,5 içinde olan topraklar kenevir yetiştiriciliği için uygundur. Dere ve dere yatakları varlıklı, kireçli, gevşek ve organik maddece fukara olmayan aluviyal topraklarda en iyi verim elde edilir.
TARLANIN HAZIRLANMASI
Yazları ekilen tüm bitkilerde olduğu benzer biçimde ilk olarak tarlanın derin bir halde işlenmesi gerekiyor. Derin toprak işleme kurak bölgelerde bilhassa güz aylarında yapılmalıdır. İlkbaharda ekimden ilkin tarla üstünde oluşan yabancı otları temizlemek ve üstteki toprak tabakasını gevşek bir yapıya kavuşturmak için hafifçe sürüm gerçekleştirilebilir. Ortaya çıkan toprak kesekleri diskaro geçirilerek parçalanmalı ve bundan sonrasında toprağın tesfiyesini elde eden ekipmanlarla tarla toprağı ekime uygun hale getirilir.
KENEVİRİN EKİMİ
Kenevir tarımında ilkbahar son don tehlikesi geçtikten sonrasında yapılacak en erken ekimle yüksek verim alınabiliyor. Genel anlamda kenevir bitkisinin ekim zamanı Mart ayıdır. Ekim mibzerle sıraya ekim şeklinde yapılmalıdır. Serpme ekim çağıl tarımda önerilmemektedir. Sıraya ekim yapıldığında uygulanan sıra aralıkları lif için üretimde 15-25 santimetre , tohum için üretimde 30-40 santimetre ‘dir. Zira sık ekim lif kalitesinin artışına, seyrek ekim ise dallanmayı teşvik edeceğinden tohum veriminin artışı için büyük olanak elde edecektir. Atılacak tohumluk miktarı tohum üretiminde 4-5 kilogram/da, lif üretiminde ise 6-9 kilogram/da öneriliyor. Ekim derinliği 2-3 santimetre olup, 4 santimetre’den daha derine ekilmesi çimlenen sürgünlerin toprak yüzeyine çıkışını daha zor bir hale getirecektir.
BAKIM
Ekonomik anlamda kenevir tarımı için ilk gelişme devrelerinde çapalama ve sulama benzer biçimde mühim bakım işlerine gereksinim duyuluyor. Yabancı ot kontrolü için yapılacak ilk çapalama bitkileri 5-10 santimetre boylandığında, ikinci çapa ise 25-30 santimetre. boylanınca yapılacak. Yağışı kafi olmayan kurak bölgelerde 2-4 kez sulama yapılması tavsiye ediliyor. Kenevir topraktan fazla gıda maddesi kaldırdığından toprak verimliliğinin muhafazası bakımından bilhassa azotlu gübre başta olmak suretiyle ticari gübre uygulaması kesinlikle gerçekleştirilmeli. Kenevir yetiştiriciliğinde tavsiye edilen gübrelemede ahır gübresinin sonbaharda toprağa karıştırılması, ilkbaharda ekimle beraber azotlu ve fosforlu ticari gübrelerle desteklenmesidir. Dekara 2-4 ton ahır gübresi kafi olacak. Ticari gübre olarak dekara saf halde 8-12 kilogram. azot isabet edecek şekilde Amonyum sülfat yada Amonyum nitrat ve 6-8 kilogram/da fosfor isabet edecek oranda süper fosfatlı gübre verilmesi tavsiye ediliyor.
HASAT
Kenevirde adam ve dişi bitkilerin olgunluk devrelerinin değişik zamanlara isabet etmesi kenevir hasadında zorluklar oluşturuyor. Adam kenevirler, çiçeklenmeden kısa bir süre sonrasında kısaca ekimden 100 gün sonrasında hasat olgunluğuna ulaşır. Dişi kenevirlerin tohum olgunlaştırmaları ise adam bitkilerin olgunlaşmasından 4 hafta daha geç olmaktadır.
Genel olarak çiçek tozlarından ibaret beyaz bir toz bulutunu çağrıştıran bir ortam oluştuktan 5-10 gün sonrasında adam kenevirler hasat edilecektir. Ortalama Eylül ortalarına kadar sarkan tohum olgunluğunda saplar iyice odunlaştığından lif elde edilemez. Bu yüzden yalnız tohum hasadı yapılacak. Hem tohum hem de lif üretimi meydana getiren bölgelerimizde adam ve dişi kenevirler ayrı ayrı hasat edileceğinden tarlaya 2 kez girmek suretiyle iş gücü ve harcama artmaktadır. Fakat devletimizde kenevir tarımı çoğunlukla aile işletmeleri şeklinde yürütüldüğünden bu zor hasat şekli de bir problem oluşturmadan uygulama alanı bulmuştur.
KENEVİR EKİMİ VE KONTROLÜ HAKKINDA YÖNETMELİK
Madde 1- Bu Yönetmelik, kenevire bağlı olarak uyuşturucu madde üretiminin önlenmesi amacıyla kenevir ekimi yapılacak bölgelerin tespiti, ekimlerin izine bağlanması, lüzumlu kontrollerin yapılması ve izinsiz ekimlere yapılacak olan işlemlere ilişkin usul ve esasları belirlemek suretiyle hazırlanmıştır.
Madde 2- Bu Yönetmelik, Kenevir ekiminin yapılmasına izin verilecek il ve ilçelerin tespit edilmesi, ekim izni alınmasında izlenecek usul ve esasları, ekimlerin kontrolü, hasadı, izinsiz ekilişlere uygulanacak işlemleri ve kontrollerde görevli personelin yetiştirilmesi ile ilgili emek harcamaları kapsar.
Madde 3- Bu yönetmelik; Ziraat ve Köyişleri Bakanlığının Teşkilatı ve Görevleri hakkında 3161 sayılı kanunun 33 üncü maddesi ile 2313 sayılı Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanun’un 3652 sayılı kanun ile değişik 23 üncü maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Madde 4- Bu Yönetmelikte geçen;
Kenevir : Saplarından lif ile kağıt ve yakacak hammaddesi, tohumlarından yağ ve dişi bitkilerin çiçekli yada meyveli dal uçlarından esrar elde edilebilen, yerel olarak bazı yörelerde kendir, hint keneviri, çedene yada çetene olarak isimlendirilen; başta cannabis sativa ssp sativa ve cannabis sativa ssp indica olmak suretiyle cannabis cinsine bağlı kültürü meydana getirilen tüm tür ve alt türlere ilişkin bitkileri,
Lif : Kenevir saplarından elde edilmiş, genel anlamda yağlık, çerezlik ve kuş yemi olarak kullanılan tohumu yada kenevir üretimi için lüzumlu olan tohumu, ifade eder.
Ekim Bölgeleri
Lif, tohum yada her iki amaca yönelik kenevir ekimlerine müsaade edilecek il ve ilçeler alttadır. Bu il ve ilçelerin haricinde her ne maksatla olursa olsun kenevir ekimi yasaktır.
- Amasya
- Antalya
- Burdur
- Bartın
- Çorum
- İzmir
- Karabük
- Kastamonu
- Kayseri
- Kütahya
- Malatya
- Ordu
- Rize
- Samsun
- Sinop
- Şanlıurfa
- Tokat
- Uşak
- Yozgat
- Zonguldak
Tekrardan Ekim Bölgesi İhdası
Madde 6- Ekim bölgelerini azaltmak yada çoğaltmak Bakanlık yetkisindedir. Yapılacak incelem ve değerlendirmelere bakılırsa gerektiğinde direktifle yeni ekim bölgeleri ihdas edilebileceği benzer biçimde mevcut ekim bölgeleri de iptal edilebilecektir.
Ekim İzni Müracaatı
Madde 7- Her ne maksatla olursa olsun kenevir ekimi meydana getirecek çiftçiler, İl yada İlçe Müdürlüklerinden izin almak zorundadırlar. Çiftçiler her yıl 1 Ocak-1 Nisan tarihleri içinde bulundukları yerin en büyük mülki yönetim amirliğine (EK:1)’deki örneğe bakılırsa doldurulmuş bir dilekçe ile müracaat ederler. Müracaat tarihleri dışındaki ziraatçi müracaatları değerlendirilmez ve kenevir ekimine izin verilmez. Dilekçede, kenevirin ekiliş amacı olan lif ve tohum ayrı ayrı belirtilir. Müracaatçıdan daha ilkin izinsiz kenevir ekme, esrar yapım etme, dağıtma, ticaretini yapma ve kullanma suçu işleyip işlemediği mevzusunda Cumhuriyet Savcılığından belge getirmesi istenir. Daha ilkin yukarıdaki suçlar ile Türk Ceza Kanunu’nun 403 ve 404 üncü maddelerinde yazılı suçlardan birini işleyenlerin müracaatları değerlendirilmez ve kenevir ekimine izin verilmez. Bilimsel araştırmalar amacıyla yapılacak olan ekimler için de ziraat il yada ilçe müdürlüklerinden izin alınır. Araştırma parsellerinden elde edilmiş kenevir ürünü ve meydana getirilen araştırmanın sonucu hakkında ziraat il yada ilçe müdürlüklerine rapor verilir.”
Ekim İzni Verilmesi
Madde 8- Kenevir ekim izni için müracaat eden üreticilerin dilekçeleri, bu iş için il yada ilçe müdürlüklerinde tutulan müracaat defterine kaydedilir ve müracaatçıya müracaatının alındığına dair bir belge verilir.
İl yada ilçe müdürlüklerinde görevli ziraat mühendisleri yada ziraat teknisyenlerince müracaatçının tarlaları incelenir, tarlaların müracaat formuna uygun olup olmadığı tespit edilir ve birer krokileri çizilerek dosyalarına konulur. Söz mevzusu krokinin bir örneği mahallin güvenlik güçlerine gönderilir. Tarlalar, müracaat formundaki bilgilere uygun ise müracaatçıya (EK:2)’deki örneğe bakılırsa Kenevir Ekim İzin Belgesi verilir. Kenevir ekim ve üretiminden vazgeçen çiftçiler, aldıkları izin belgelerini il yada ilçe müdürlüklerine en geç 10 gün içinde geri verirler.
İl yada ilçe müdürlüklerinin denetim etme imkanı olmayan yerlerde ekim yapmak isteyenlere ekim izni verilmez.
İzinsiz Ekimler
Madde 9- İzinsiz meydana getirilen kenevir ekimleri hangi amaca yönelik olursa olsun kanun hükümlerine bakılırsa imha edilir ve ekicisi hakkında cezai işlemler uygulanır.
İzin belgesi alınmasına karşın belgede belirtilen alandan fazla yerde yada izin belgesinde kayıtlı yerden başka yerde ekim yapanlar hakkında da birinci fıkradaki hükümler uygulanır.
Denetim Mercii
Madde 10- : Kenevir ekimi için izin verilen ve ekim meydana getirilen bölgeler, izni veren ziraat il yada ilçe müdürlüklerinin ziraat mühendisleri yada ziraat teknisyenlerince ekimden hasada kadar sürekli denetim altında tutulur ve amaca yönelik ekim yapılıp yapılmadığı izlenir.
Ekim bölgeleri haricinde meydana getirilen kaçak kenevir ekimleri de il ve ilçe müdürlükleriyle mahallin güvenlik güçleri tarafınca beraber izlenir ve kaçak ekimler hakkında mevzuat hükümleri uygulanır.
Denetim Zamanı
Madde 11- İl ve İlçe Müdürlükleri teknik elemanları tarafınca kenevir ekimleri ekiminden hasadına kadar denetim edilir. Teknik elemanlar kendi mesuliyet bölgelerindeki ekilişleri minimum ayda bir kez denetim ederler ve denetim neticeleri ekicinin kartına işlenir.
Kontrollerde Dikkat Edilecek Hususlar
Madde 12- Kontrollerde dikkat edilecek şunlardır;
a) Kontrollerde esas amaç, esrar üretimine engel olmakla birlikte kenevir üretim tekniği mevzusunda da çiftçilere destek olmaktır.
b) Kontrollerde ilk kez ekiliş izni olup olmadığına bakılır ve beyan edilen ekiliş miktarının aşılıp aşılmadığı tespit edilir.
c) Ekilişin amacı haricinde kullanılmasına kesinlikle müsaade edilmeyecektir. Bu yolda işaretlere rastlandığı taktirde çiftçiler uyarma edilir. İkaza uymayanlar için kanuni işlemler yapılarak izni iptal edilir.
d) Kontrollerde çiftçilere kenevir ekimi, bakımı ve hasadı mevzularında teknik bilgiler götürülerek çiftçilerin daha teknik ve verimli emek harcamaları sağlanır.
e) Bitkilerden esrar alınabilecek çiçeklenmeden tohum elde edilmesi ve havuzlamaya kadar olan dönemlerdeki kontroller oldukça daha hassasiyetle yapılır. Hasat sonrasında nebat artıklarından esrar elde edilmesini önlemek için kenevir bitkisinin artıkları derhal imha edilir.
f) Her kontrolden sonrasında tespit edilen hususlar ziraatçi denetim kartlarına işlenir.
Kontrollerde Görevli Personel
Madde 13- Kenevir ekim bölgelerindeki il ve ilçe müdürlüklerinde ekiliş alanları dikkate alınarak kafi sayıda teknik eleman görevlendirilir.
Teknik elemanlar ziraat yüksek mühendisi ve ziraat mühendisi olur. Bunların bulunmadığı yerlerde ziraat teknisyenleri görevlendirilir.
Görevlendirilen teknik elemanlar en kısa zamanda Bakanlığa bildirilir. Bakanlıkça düzenlenecek olan hizmetiçi eğitim programları ile teknik elemanların kenevir tarımı ve kontrolü mevzularında yetiştirilmeleri sağlanır.
Teknik elemanların görevleri ile ilgili her türlü gereksinimleri görevli oldukları il ve ilçe müdürlüklerince karşılanır.
