Özbekistan, Orta Asya’da yer edinen Türki Cumhuriyetlerden biridir. 33 milyon nüfusu vardır. Ülkenin başkenti ise Taşkent’tir. Taşkent hem de Orta Asya’nın en büyük başkenti olma hususi durumunu taşımaktadır. Özbekistan’ın resmi dili Özbekçedir. Sadece Sovyetlerin dağılması ile bağımsızlığını kazanan bir ülke olması sebebi ile ülkede Rusça da yaygın bir dil olarak kullanılmaktadır. Özbekistan 12 il, 1 bağımsız kent ve 1 özerk cumhuriyetten oluşmaktadır. Nüfus açısından en büyük kent ve ülkenin başkenti olan Taşkent bağımsız bir şehirdir. Karakalpakistan Cumhuriyeti isminde Özbekistan’a bağlı olan özerk bir Cumhuriyet vardır. Ülkenin en mühim şehirleri Mukus, Namangan, Ürgenç, Fergana, Karşı, Andican, Hokant, Semerkand, Buhara ve Hive’dir. Özbekistan bir Orta Asya ülkesi olması sebebiyle güneyinde Afganistan ve Türkmenistan, doğusunda Kırgızistan ve Tacikistan batısında ve kuzeyinde Kazakistan ile sınır komşusudur. Ülkenin Açık denizlere kıyısı bulunmamaktadır. Özbekistan’ın şimal ve şimal batısında Aral Gölü’ne kıyısı vardır.
Özbekistan’ın para birimi ‘’Özbekistan Somu’’ (UZS) olarak geçmektedir. Ülkenin asgari ücret olarak belirlediği meblağ ise 747.300 UZS’dir. Bu meblağ ortalama olarak 250 USD’ye tekâmül etmektedir. Özbekistan Somu Türk lirasından oldukça değersizdir. 1 Türk lirası 744,27 Som’dur. Ülke de yaşam standartları da asgari tutara oranla oldukça uygundur.
Özbekistan yaşam standartları açısından oldukça rahat bir ülkedir. Günlük giderler oldukça uygundur. Yiyecek içecek, benzin tutarları ülkede uygun iken pahalı olan tek şey giyim ürünleridir. Giyim ürünleri yurtdışından geldiği için fiyatlar pahalıdır. Bunun sebebi de tekstil yönünden gelişememesidir. Buna karşın ülkenin yaşam standartları oldukça rahat ve ucuzdur. Özbekistan gelişmekte olan ülkeler içinde yer verilmiştir.
Özbekistan benzeri olmayan güzelliği ile 1001 gece masallarına konuk olmuştur. Üstünde çini desenleri olan bu zamanı kent görenleri kendine fanatik bırakıyor. Peki bu görkemli şehrin yaşam şartları iyi mi? Gelin hep beraber Özbekistan’ın yaşam şartlarını beraber inceleyelim…
Hızlı erişim
- Özbekistan Temel Özellikler
- Özbekistan’da Yaşam Iyi mi?
- Özbekistan Asgari Ücret 2022
- Özbekistan’da Averaj Maaşlar
- Özbekistan Ev Kiraları ve Tutarları
- Özbekistan’da Market Tutarları Iyi mi?
- Özbekistan Giyim Tutarları
- Özbekistan’da Otomobil Tutarları
- Hanımefendiler Özbekistan’da Ne Kadar Kazanır?
- 100 Dolar ile Özbekistan’da Ne Yapılır?
- Özbekistan’da Yaşamak İsteyenlere Tavsiyeler
- Özbekistan’da Hediyelik Eşya Olarak Ne Alınabilir?
- Özbekistan’a Türkiye Üstünden Iyi mi Gidilir?
Özbekistan Temel Özellikler
İpek yolunun en mühim geçiş noktalarından birisi Özbekistan’dır. Özbekistan Sovyetler Birliği’nden koparak bağımsızlığını kazanan bir Türki cumhuriyettir. Özbekistan günümüzde 7 bağımsız Türk devletlerinden birisidir. Taşkent Rusya zamanında Sen Petersburg ve Moskova’dan sonrasında Orta Asya’nın en büyük başkenti konumundadır. Özbekistan’da karasal iklimi hakimdir.
Özbekistan’da halkın %96’sı Müslümandır. %2 öteki dinlere mensup iken %2’si Ortodoks Hristiyan’dır. Özbekistan’da inanç ve din özgürlüğü anayasal güvence altına alınmıştır.
Bilhassa Kış ayları oldukca soğuk yazları oldukca sıcak geçmektedir. Ülke kış aylarında dolaşmak için uygun değildir. Seyahat için en uygun dönemler nisan mayıs Eylül ve Ekim arasındaki dönemlerdir. Özbekistan ve Türkiye içinde kardeşlik bağları bulunmaktadır. Özbekistan’da eskiden yalnız adamların giydirilmiş olduğu sadece günümüzde hanımefendilerin da kullanmış olduğu Doppi isminde bir şapka vardır. Ülkede bir adamın Doppisi’nin yere düşmesi ayıp bir hareket olarak kabul edilmektedir. Hanımefendiler erkekler ile el sıkışmaz ve bu hoş karşılanmaz. Dünyada Özbek pilavına duymayan yoktur. Özbek mutfağına özgü çeşitli sayıda pilav vardır. Bilhassa Ayvalı pilav ülkenin en oldukca tercih edilen yemeklerinden birisidir. Özbekistan’da İpek baharat internasyonal Kültür Festivali, Dünya Halkları Mutfağı Festivali, Doğu Teraneleri Müzik festivali, Taşkent Pilav Festivali, Avrupa Film Festivali, Taşkent Bira Festivali şeklinde festivallerde düzenlenmektedir.
Ülkenin temel sanayi kaynakları besin, tekstil, otomobil, metal, makine ve yakıttır. Hem de ülkenin en büyük iş ortakları Çin, Türkiye, Kazakistan, Cenup Kore ve Rusya’dır.
Ülke Orta Asya’nın tam ortasında bulunması sebebi ile Japonya, Türkiye, Cenup Kore ve Avrupa Birliği ülkeleri ile yakın ilişkiler kurmaktadır. Özbekistan’da organik kaynakların oldukça bolca olması Orta Asya’da ki en büyük üretici pazarını oluştururken işgücü de ucuzdur.
Özbekistan’ın en büyük ihracat ortakları Cenup Kore, Kazakistan, Rusya ve Çin’dir. Yakıt, pamuk, çeşitli kimyasallar, besin ihracatı yapılırken, besin, kimya, makine ve demir ise en mühim ithalat kaynaklarıdır.
Ülke madencilik noktasında oldukça ileri bir seviyededir. Altın, çinko, gümüş ve bakır yönünden oldukça zengindir. Dünya’da ki en büyük 4. Altın rezervleri buradan çıkarılmaktadır. Ülke oldukça yüksek oranda bakır ihracatı yapmaktadır. Özbekistan uranyum üretimi noktasında dünya da ki ilk 10 devlet arasındadır.
Özbekistan Orta Asya’nın en büyük 2. Doğalgaz ihracatçısı konumundadır. Çin ve Rusya ülkenin mühim ihracat pazarları arasındadır.
Ülke de ziraat açısından yetiştirilen en temel iki ana ürün pamuk ve buğdaydır. Özbekistan’ın sebze ve meyve ihracatında ki piyasa kıymeti ise %38,3’tür.
Özbekistan meyve ve sebze ihracat sana bilhassa Kuveyt, Rusya, Kazakistan, Hindistan, Cenup Kore, Birleşik Arap Emirlikleri, Hindistan ve Polonya yapmaktadır.
Hurma ihracatında dünyada 3. Sırada, taze ve kuru kayısı ihracatında 4, Kiraz ihracatında 5, kuru erik ihracatında 5, kuru üzüm ihracatında 4, kuru erik ihracatında 5’ci, erik ihracatında 7, şeftali ihracatında 9, Kiraz ihracatında 5 lahana ihracatında 8, üzüm ihracatında dünyada 10. sırada yer verilmiştir.
Özbekistan dünyada büyük 10 pamuk üretici ve ihracat açısından birisidir. Pamuk ithalatını en oldukca yapmış olduğu ülkeler Rusya, Çin, Portekiz, Bangladeş, Türkiye, Polonya ve İran’dır. Şu anki hükümetin amacı tekstile geliştirerek kendi Pamuklarından tüketim mallarına doğru ihracat yapmaktır.
Ülkede %55 civarında deri Ayakkabı üretimi yapılmaktadır. Bu yılda 17 milyon ayakkabıya denk gelmektedir.
Ülkede inşaat sektörü son birkaç senedir Devleti’nde desteğiyle gelişmektedir. Bilhassa kırsalda ki konut sayısını artırma oldukça emin bir halde ilerlemektedir. En büyük inşaat projeleri ise Taşkent internasyonal Havalimanı’nın yenilenmesi, Şurtan gaz kimya fabrikası ,Navoi kimya fabrikası Kolin Kalyon Cengiz Taşkent Semerkant otomobil yoludur.
Özbekistan’da Endüstri ve öteki kategorilerde üretim maliyetleri oldukça düşüktür. Ülkedeki potansiyel işgücü toplam nüfusun %50 7’sini oluşturmaktadır ülkedeki nüfusun yüzde 63’ü 30 yaşlarının altındadır. Ülkede Okuma yazma oranı %97 seviyelerindedir.
Özbekistan zamanı ve kültürel yapısı ile en mühim gezim ülkelerinden birisidir. Bilhassa tarih bölgelerde meydana getirilen konaklama ve Tesisler ülkeyi Gezim sektöründe bir adım öne geçirmiştir
El Harezmi, Biruni, ibn-i Sina, Ulubey, Babür, Özbekistan’ın yetiştirmiş olduğu kıymetli şahsiyetlerden birkaçıdır.
Özbekistan’da Yaşam Iyi mi?
Özbekistan genel yaşam giderleri bakımından bakıldığında oldukça rahat bir ülkedir. Ülkenin ekonomik yapısının temelini ziraat, hayvancılık ve madencilik oluşturmaktadır. Ülkenin yerli halkının en oldukca tercih etmiş olduğu emek verme alanları da bunlardır.
Özbekistan halkına gore en kıymeti şey ise konuk. Bilhassa ülke güvenlik açısından oldukça önlemli. Öyleki ki mahalli halk arasından ‘’ilkin Tanrı’tan sonrasında Polisten korkmalı’’ deniyor. Ülke yaşam standartları açısından oldukça uygun. Ekonomik anlamda ise oldukça ucuz. Elektrik, su, doğalgaz neredeyse parasız denecek kadar ucuz. Meyve ve sebze tutarları açısından ise oldukça uygun. Ülkede genel olarak Özbekçe konuşulsa da Rusça da oldukça yaygındır. Bu sebeple Özbekistan’a giden birisi ileri seviyede Rusça öğrenebilir.
Özbekistan da birinin işi olmayan kalma ihtimali yok denecek kadar azca. Ülkenin tek eksi tarafı ise sıhhat hizmetlerinin düşük seviyede olması. Ülke de tekstil üretiminin yok denecek kadar azca olması da giyimin dışarıdan ithal edilmesi anlamına geliyor. Bu sebeple ülke de ki en pahalı şey giyim ürünleri.
Özbekistan Asgari Ücret 2022
Özbekistan para birimi Özbekistan Som’u olarak geçmektedir. Halk bu para birimi üstünden maaşını almaktadır. Ülkenin asgari ücret olarak belirlediği meblağ ise 747,300 Som’dur. Ülke de asgari ücret ile çalışan bir şahıs averaj 8 ila 12 saat aralığında çalışmak durumundadır. Bilhassa bağımsızlık yıllarından sonrasında özgür piyasa ekonomisini benimseyen ülke dünyanın en büyü pamuk üreticisidir. Pamuk ithalatı ülkenin yapmış olduğu en başarı göstermiş işlerdendir. Ülke bilhassa altın rezervleri bakımından da oldukça zengindir. Ziraat ve imalat sanayisi de oldukça gelişmiştir.
Dolar üstünden baz alırsak averaj bir işçi 200-300 dolara yakın bir maaş almaktadır. Sadece bu ücret çalışılan pozisyon ve firmaya bağlı olarak da değişkenlik göstermektedir.
Özbekistan bilhassa son 10 yılda %8 gelişme göstererek, ekonomik güç sıralamasında 71 sırada yerini almıştır. Altın rezervleri bakımından 4. Sırada, üretiminde ise 7. Sırada yer verilmiştir. Özbekistan doğalgaz üretimlerinde dünyada 11. Sırada yer alırken yılda 65 milyar metreküp doğalgaz üretmektedir.
Özbekistan yaşam standartları açısından oldukça rahat yaşanabilecek bir ülkedir. Ülkedeki temel gereksinim giderleri ise oldukça uygundur. Mesela aylık olarak besin harcamalarınız 150-200 doları geçmezken, bir lokantada yiyecek yemenin maliyeti ise 500 600 dolar arası olacaktır. Toplu taşıma ücretleri 10-15 doları geçmezken taksiler kilometre başına 0,25 dolar almaktadır. Bir litre benzinin fiyatı ise averaj 0,5 dolardır.
Özbekistan’da Averaj Maaşlar
Özbekistan’da maaşlar çalışılan kuruma ve firmaya bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. Bilhassa son günlerde, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevkat Mirziyoyev’in yapmış olduğu açıklamalarda öğretmen ve tabip maaşlarının artacağını duyurmuştu. Öğretmen ve tabip maaşlarının 1000 dolara kadar artmasını dile getiren Cuhurbaşkanı, 2022 ile zamların geleceğini duyurmuştu. Peki bu açıklamaların peşinden maaşlarda ne şeklinde değişimler oldu. Hep beraber inceleyelim…
Hususi bir firmada çalışan mühendis elbet düzgüsel bir yerde çalışan mühendise gore yüksek tutarda bir maaş almaktadır. Bilhassa hususi bir firmada çalışan mühendisin averaj maaşı 3500 ila 5000 dolar aralığındadır.
Cumhurbaşkanı Şevkat Mirziyoyev’in açıklamalarından sonrasında bilhassa Öğretmen, tabip ve mühendis maaşlarında artışlar beklenmektedir.
Özbekistan Ev Kiraları ve Tutarları
Özbekistan’da kira tutarları bulunmuş olduğu kent, konum ve oda sayısına bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. Mesela kent merkezinde 1 yatak odalı ev kirası averaj 4,800 Türk Lirası doğrusu 325 Dolara denk gelmektedir. Aynı daire kent merkezi haricinde 2,700 Türk Lirası doğrusu 183 Dolara denk gelmektedir.
Mesela 3 yatak odalı kent merkezinde bir ev averaj 8,700 Türk Lirası doğrusu 593 Dolara denk gelmektedir. Aynı daire kent merkezi haricinde 5,100 Türk Lirası doğrusu 346 Dolara denk gelmektedir.
Özbekistan’da ev sahibi olmak isteyen kişiler ise kent merkezinden metrekare başına 17,000 Türk lirası 1,100 dolar, kent merkezi haricinde metrekare ev tutarları ise 7,700 Türk lirası 523 dolardır.
Özbekistan’da Market Tutarları Iyi mi?
Özbekistan’da market tutarları kategorilerine gore oldukça değişkenlik göstermektedir.
Özbekistan’da;
1 litre süt 12 Türk lirası 0,82 dolar
Beyaz ekmek 4.30 Türk Lirası 0,29 dolar
1 koli yumurta 19 Türk Lirası 1,30 dolar
1 kilo peynir 69 Türk Lirası 4,70 dolar
1,5 litrelik su 3.60 Türk Lirası 0,24 dolar
1 kilo elma 21 Türk Lirası 1,40 dolar
1 kilo patates 7.10 Türk Lirası 0,48 dolar
1 kilo tavuk göğsü 40 Türk Lirası 2,70 dolar
1 kilo muz 32 Türk Lirası 2,20 dolar
1kilo salatalık 8.80 Türk Lirası 0,59 dolar şeklinde sayılara satılmaktadır
Özbekistan Giyim Tutarları
Özbekistan’da giyim oldukça değişkenlik göstermektedir. Bundan dolayı ülkede tekstil geri planda kalmış olduğu için bu mevzuda gelişememiştir. Bu sebeple giyim mevzusunda ülke oldukça pahalıdır. Mesela;
1 tane kot pantolon 586 Türk Lirası 40 dolar
1 tane marka elbise 461 Türk Lirası 31 dolar
1 tane koşu ayakkabısı 1,100 Türk Lirası 75 dolar şeklinde tutarlara satılmaktadır.
Özbekistan’da Otomobil Tutarları
Özbekistan’da otomobil tutarları markalarına gore farklılık göstermektedir. Mesela;
Toyota Corolla 280,000 Türk Lirası 19,000 dolar
Volkswagen Golf 221,000 Türk Lirası 15,000 dolar şeklinde sayıları satılmaktadır ülkede 1 litre benzinin fiyatı 7.80 Türk Lirası 0,53 dolar, taksi tarifeleri 8.90 Türk Lirası 0,63 dolar şeklinde tutarlar üstünden fiyatlandırılmaktadır.
Hanımefendiler Özbekistan’da Ne Kadar Kazanır?
Bilhassa hanımefendilerin toplumsal ve toplumsal geleneklerden dolayı iş yaşamı oldukça etkilenmiştir. Bilhassa hanımefendilerin zorla kısırlaştırıldığı haberler kanıtlarıyla beraber ortaya çıkmıştır. Özbekistan’da bayanlar bilhassa kendilerini yakarak intihar etmektedirler.
Özbekistan’da işgücü ayrımı yapıldığı için bayanlar emek verme hayatında oldukca fazla etken rol alamamaktadırlar. Hanımefendilere iş hayatında daha düşük ücretler ödenirken bilhassa gece mesaisine de çıkamamaktadırlar. Ülkede bayanlar 55 yaşlarında emekli olurken 50 yaşlarında da emekli olan bayanlar vardır. Emek verme hayatında, Özbekistan’ın bayanları dışlaması ve yer vermemesi bayanları yurtdışında çalışmaya itmiştir. Özbekistan bayanları bilhassa Rusya ve Türkiye şeklinde ülkeler de çocuk bakıcılığı yapmaktadırlar.
100 Dolar ile Özbekistan’da Ne Yapılır?
Özbekistan’da 100 dolar ile neler yapabileceğinizi gelin hep beraber listeleyelim…
Özbekistan’da 100 dolar ile 1 tane kot pantolon bir tane elbise alabilirsiniz. 1 litre, süt, beyaz ekmek, yumurta, peynir, elma, patates, tavuk göğsü, muz, salatalık şeklinde temel ihtiyacınız olan şeyleri alabilirsiniz. Mesela taksiyle bir yerden bir yere gidebilirsiniz. Ülkede temel ihtiyaçlarının fiyatlarının uygun olması bu bakımdan oldukça rahattır.
Özbekistan’da Yaşamak İsteyenlere Tavsiyeler
Özbekistan’a seyahat amacı ile giden kişiler bilhassa Özbekistan’ın 1001 Gece masallarına dahi mevzu olan benzeri olmayan mimarilerini, çinilerle bezeli zamanı yapılarının ziyaret etmelidir. Seyahat amacıyla giden kişiler vizesiz gidebilmektedir. Izin süresi 30 gün ile sınırlandırılmıştır. 30 günün sonunda vize almanız gerekmektedir. Ülkede yaşam oldukça uygundur. Pahalı olan tek şey ise ülkede tekstil’in gelişmemiş olmasından dolayı giyim fiyatlarıdır. Özbekistan’da ev tutarları ve market tutarları da oldukça uygundur. Yaşam maliyetleri Özbekistan’da oldukça uygun olmakla beraber temel giderler de oldukça uygun fiyatlara satılmaktadır.
Özbekistan’da Hediyelik Eşya Olarak Ne Alınabilir?
Özbekistan’da hediyelik eşya olarak Doppi alınabilir. Bu Özbekistan’ın geleneksel giysilerinden birisidir. Koyun derisinden yapılmış olan Karakullar badem motifinden takkeler, bu biçim giysiler, şapkalar, el yapımı olan ayakkabılar, terlikler vizon ve nokra derilerinden meydana getirilen kalpaklar hediyelik eşya olarak alınabilir.
Margilan saten seramik tabakları, margilan saten ipek halılar, Richtan pişmiş testiler, Fergana ahşap oymacılığı, meşhur hediyelikler arasındadır. Buhara’nın meşhur bıçakları ve Şifalı otlar alınabilecek hediyeler arasındadır. Bilhassa Özbekistan’ın mühim bir kültür haline gelen kurutulmuş meyveler de hediyelik olarak alınabilir. Özbekistan’ın kurutulmuş üzüm çeşitleri de oldukça meşhurdur.
Özbekistan’a Türkiye Üstünden Iyi mi Gidilir?
Türkiye’den Özbekistan’ın başkenti olan Taşkent’te İstanbul’dan her gün aktarmalı ve direkt olarak uçuşlar mevcuttur. İstanbul üstünden Türk Hava Yolları ve Uzbekistan Airways ile aktarmasız uçuş seferleri de bulunmaktadır. İstanbul ve Taşkent içinde seyahat ortalama olarak 4,5 saat sürmektedir. Aktarmalı uçuşlar Türkiye’de nerede ise her şehirden değişik havayolu şirketleri ile gerçekleştirilmektedir.